شرایط نگهداری از قهوه (راز تازگی قهوه)

نگهداری از قهوه یکی از مهمترین عواملی است که برای داشتن یک فنجان قهوه با کیفیت و خوش عطر و طعم، تاثیر گذار است. دانه‌های قهوه و یا پودر آن را اگر در شرایط مناسب از نظر: رطوبت، دما، اکسیژن و نور نگهداری کرد، کیفیت قهوه بهتر حفظ شده و حتما نوشیدنی قهوه‌ی بهتری را می‌توان با آن دم کرد.

فقط چند نکته وجود دارند که از تازه نگه‌داشتن دانه‌ها عطر و طعم مهم‌تر هستند. با نگهداری دانه و پودر قهوه به شکل اصولی، عمر قهوه‌ را پس از خرید افزایش داده و از تغییر طعم آن جلوگیری کنید. با ما در فنجونت همراه باشید تا با شرایط نگهداری دانه قهوه آشنا شوید. فرقی نمی‌کند قهوه کدام کشور را تهیه کرده باشید، ذخیره قهوه در اندازه کم، در نظر داشتن زمان رست و استفاده از ظرف مناسب نقش مهمی در حفظ کیفیت قهوه دارند. هرچه باشد شما برای خرید قهوه باکیفیت سرمایه‌گذاری کرده‌اید و حال باید با نگهداری اصولی این سرمایه‌ را حفظ کنید.
هنگامی که برای اولین بار قهوه را دم می‌کنید عطر و طعم آن مدهوش کننده است برای اینکه در هفته‌ها و حتی ماه‌های آتی نیز بتوانید این تجربه را تکرار کنید باید در نگهداری از قهوه دقت کنید.

بهترین شرایط نگهداری از قهوه

معمولا قهوه را به صورت آسیاب شده (پودر قهوه) می‌خرید؟ یا دانه‌های قهوه را خودتان آسیاب می‌کنید؟ حتما دقت کرده‌اید که کیفیت عطر و طعم قهوه، مخصوصا قهوه آسیاب شده با گذشت زمان کاهش می‌یابد! اما چرا؟ آیا راهی برای نگهداری طولانی‌تر قهوه وجود دارد؟
خوشبختانه با فراهم کردن شرایطی می‌توانیم کیفیت عطر و طعم قهوه را برای مدت زمان بیش‌تری حفظ کنیم.
طعم قهوه حاصل ترکیبات شیمیایی زیادی است که در دانه‌های قهوه وجود دارد.
نگهداری از قهوه و حفظ کیفیت این ترکیبات به عوامل مختلفی وابسته است که در این مطلب مهمترین عوامل تاثیرگذار بر حفظ تازگی و کیفیت دانه های قهوه (یا قهوه آسیاب شده) را بررسی می کنیم.

عوامل تاثیرگذار بر حفظ تازگی و کیفیت قهوه

منظور از نگهداری اصولی از دانه قهوه کنترل این 4 فاکتور است. به این ترتیب فرایند کهنگی کند می‌شود.

1. اکسیژن موجود در هوا به فرایند اکسیداسیون مولکول‌های عطر قهوه سرعت می‌بخشد و قهوه بی‌مزه خواهد شد.
2. رطوبت منجر به رشد قارچ و ایجاد طعم ناخوشایندی در قهوه می‌شود.
3. اشعه UV از میزان روغن موجود در دانه قهوه می‌کاهد. بخش زیادی از عطر و طعم قهوه در روغن این دانه نهفته است.
4. گرما نیز منجر به تبخیر ترکیب‌های طبیعی موجود در قهوه می‌شود. ترکیباتی که عطر و طعم اصیل قهوه را تشکیل می‌دهند.

برای حفظ تازگی دانه قهوه باید دانه قهوه و پودر آن را در ظرف‌هایی که قفل هوا دارند نگهداری کنید. سرامیکی، استیل ضد زنگ و شیشه نور را از قهوه دور نگه‌ می‌دارند. ظروفی که قفل هوا دارند از قهوه در برابر نفوذ اکسیژن و رطوبت محافظت می‌کنند. بهتر است ظروف را تا جای ممکن پر کنید تا فضای کمتری برای هوا در ظرف باقی بماند.
برای نگهداری از دانه قهوه از ظروفی استفاده کنید که قفل یک طرفه دارند و همزمان با بیرون نگه ‌داشتن اکسیژن، اجازه خروج دی‌اکسید‌کربن را می‌دهند.
کنترل دمای نیز نقش مهمی در نگهداری قهوه دارد. ظرف محتوی قهوه را به دور از پنجره، لوازم آشپزخانه و منابع حرارتی نگهداری کنید. کابینت‌های خشک و خنکی که دمایی در حدود 65-75 درجه فارنهایت یا 18-23 درجه سانتی‌گراد دارند برای نگهداری از قهوه مناسب هستند. نگهداری دانه قهوه در یخچال نیز فرایند کهنگی را کند می‌کند. اگر دانه را در یخچال نگهداری می‌کنید باید پیش از مصرف اجازه دهید دانه‌ها به دمای محیط برسند تا قهوه بیش از اندازه غلیظ نشود.

با نگهداری دانه در محیط خشک، با نور کم، رطوبت کنترل شده و دمای مناسب می‌توانید برای 4 تا 6 هفته از طعم قهوه مرغوب پس از رست لذت ببرید.

نقش چگالی دانه و رست در تازگی قهوه

توجه داشته باشید که نگهداری دانه و پودر قهوه‌های متفاوت یکسان نیست. درجه رست قهوه و میزان روغن موجود در دانه نقش مهمی در تعیین شیوه نگهداری دارند. نگهداری از قهوه لایت در مقایسه با قهوه دارک دشوارتر است و ماندگاری قهوه با رست مدیوم را بین دو نمونه قبلی قرار دارد.

میزان روغن در دانه لایت کم است و به همین دلیل این دانه‌ها سریع‌تر در تماس با 4 فاکتور قبلی کهنه می‌شوند. توصیه می‌شود دانه لایت را به اندازه مصرف 2 هفته تهیه کنید یا هر هفته قهوه لایت را در حجم کم خریداری کنید.

نگهداری اصولی قوه با رست مدیوم، آن را به مدت 4 تا 6 هفته تازه نگه می‌دارد. قهوه دارک‌ نیز در ظرف مناسب ماه‌ها تازگی اولیه خود را حفظ می‌کند چرا که حاوی روغن بیشتری است.

چگالی قهوه‌های روغنی مانند دانه‌های دارک در مقایسه با قهوه لایت بیشتر است. ساختار متراکم دانه‌های روغنی (رست دارک) به صورت ذاتی از نفوذ اکسیژن به داخل دانه جلوگیری می‌کند. اگر شیفته قهوه دارک هستید، این دانه را با خیال راحت در حجم زیاد خریداری کنید. بهتر است حجم کمی را در ظروف مقاوم در برابر نفوذ هوا و مابقی را مهر و موم شده نگهداری کنید.

یادتان باشد که صرف نظر از میزان رست باید مراقب آن 4 فاکتور باشید: گرما، رطوبت، حرارت و اکسیژن قاتل قهوه هستند.

ظرف مناسب برای نگهداری دانه و پودر قهوه

ظرف نگهداری برای دانه و پودر قهوه متفاوت است.

دانه آسیاب نشده سطح تماس کمتری دارد و کمتر در معرض رطوبت و اکسیژن قرار دارد. عمر دانه‌ها در ظروفی که قفل هوا دارند بیشتر است؛ البته به شرطی که محل نگهداری تاریک و خنک باشد.

• ظروف سرامیکی و شیشه‌ای برای نگهداری دانه مناسب هستند و اشعه UV را دفع می‌کنند.
• ظروف استیل نیز دوام زیادی دارند و برای اینکار مناسب هستند.
• ظروف پلاستیکی رنگی نیز برای نگهداری دانه قهوه انتخاب مناسب و مقرون‌به‌صرفه‌ای هستند.

پودر قهوه سطح تماس بیشری دارد و از این رو آسیب‌پذیرتر است. پیشنهاد می‌کنیم به جای نگهداری از پودر قهوه، روی خرید یک آسیاب یا گرایندر باکیفیت سرمایه‌گذاری کنید و قهوه را تازه آسیاب کنید. اگر مجبورید پودر قهوه تهیه کنید بهتر است از ظروف دارای قفل یک‌طرفه استفاده کنید تا ضمن جلوگیری از ورود اکسیژن از خروج دی‌اکسیدکربن مطمئن شوید. برای این منظور می‌توانید کیسه قهوه را در یک ظرف قرار دهید، از ظروفی با قابلیت وکیوم یا خلا، یا از بطری‌هایی که قفل هوا دارند استفاده کنید. قفل هوا یا سوپاپ به شما اجازه می‌دهد در ظرف خلا ایجاد کنید و فرایند اکسیداسیون را به تاخیر بیندازید.

به احتمال زیاد این مخزن را در کافه‌ها و در کنار دستگاه‌های قهوه‌ساز مشاهده کرده‌اید. این مخزن قهوه را در معرض اکسیژن، رطوبت و نور قرار می‌دهد. برای جلوگیری از این اتفاق، تنها حجم کمی از دانه را در مخزن یا هاپر نگهداری کنید. این دستگاه سرعت دم کردن قهوه را افزایش می‌دهد و استفاده از آن آسان است. اما نباید برای نگهداری طولانی مدت از آن استفاده کنید.

با این حساب کدام ظرف می‌تواند بهشتی برای قهوه باشد؟

برای نگهداری دانه کامل قهوه باید از یک ظرف باکیفیت که مجهز به قفل هواست استفاده کنید. این دستگاه با جلوگیری از ورود اکسیژن از دانه محافظت می‌کنند. یادتان باشد که برای حفظ کیفیت دانه بهتر است دانه را در حجم کم تهیه کرده و در 2-4 هفته مصرف کنید. تاریخ رست را روی ظرف بنویسید. روی ظرف نگهداری از پودر قهوه نیز تاریخ باز شدن بسته‌بندی را یادداشت کنید.

اگر از چند ظرف قهوه استفاده می‌کنید، همیشه اولویت در مصرف باید با قهوه‌ای باشید که زودتر خریداری کرده‌اید و زمان بیشتری را در کابینت سپری کرده است.

مدت زمان نگهداری از نوشیدنی قهوه

قهوه دم شده را خیلی نمی‌توان نگهداری کرد مخصوصا وقتی قهوه سرد می‌شود کیفیت عطر و طعم آن کاهش پیدا کرده و حتی گرم کردن دوباره آن طعم خوبی به قهوه نمی‌دهد.
نوشیدنی قهوه را اگر در یخچال بگذاریم به طور متوسط 2 الی 3 روز سالم می‌ماند.

سوالات متداول در مورد نگهداری دانه و پودر قهوه

قهوه چه مدت سالم می‌ماند؟

عمر قهوه در کابینت به عوام متعددی بستگی دارد. اما در ظرف مناسب می‌توانید قهوه را برای 4 تا 6 هفته نگهداری کنید. نگهداری از پودر قهوه دشوارتر است. چرا که سطح تماس قهوه در این حالت بیشتر است و قهوه سریع‌تر کهنه می‌شود. حتی پس از گذشت یک روز نیز می‌توانید متوجه تغییر طعم قهوه شوید. بهتر است پودر قهوه را حداکثر ظرف چند دقیقه بعد آسیاب دم و میل کنید. پودر قهوه پس از 15 دقیقه دیگر عطر و طعم اولیه را ندارد.

آیا قهوه فاسد می‌شود؟

با وجود اینکه تاریخ انقضا روی بسته‌بندی نوشته می‌شود، قهوه آن‌طور که انتظار دارید فاسد نمی‌شود. با این حال با گذشت زمان کیفیت و عطر و طعم قهوه تغییر می‌کند.

کهنگی قهوه بلافاصله پس از رست شروع می‌شود. با این حال اگر بسته‌بندی قهوه را باز نکنید و آن را در محل سرد و تاریکی نگهداری کنید، طعم قهوه برای ماه‌ها ثابت می‌ماند. پس از بازکردن بسته‌بندی، آن را ظرف 6 هفته مصرف کنید. پودر قهوه نیز بهتر است ظرف 2 هفته مصرف شود.

بهترین روش برای نگهداری دانه و پودر قهوه چیست؟

برای حفظ تازگی قهوه بهتر است دانه را در ظروف دارای قفل هوا نگهداری کنید تا اکسیژن با دانه تماس نداشته باشد. سپس ظرف را در محیط تاریک و خنکی نگهداری کنید.

آیا می‌توانم قهوه در یخچال نگهداری کنم؟

بسیاری از مردم این سوال را مطرح می‌کنند و در پاسخ باید گفت خیر. شاید از نظر منطقی یخچال محل خوبی برای تازه نگه‌داشتن قهوه باشد اما یخچال نه تنها برای نگهداری دانه و پودر قهوه مناسب نیست بلکه می‌تواند مخرب نیز باشد. اولین مشکل، رطوبت موجود در یخچال است؛ باز و بست درب یخچال رطوبت را وارد ظرف می‌کند و منجر به کهنگی قهوه می‌شود.
از سوی دیگر امکان انتقال بو و قارچ از دیگر مواد موجود در یخچال نیز وجود دارد. از سوی دیگر دمای استاندارد فریزر برای کاهش روند کهنگی قهوه کافی نیست. مطالعات نشان می‌دهد که بهترین دما برای ماندگاری قهوه دمای محیط است. در نظر داشته باشید که تماس با نور نیز کیفیت قهوه را کم کرده و سرعت کهنگی را زیاد می‌کند.

آیا می‌توانم دانه قهوه را فریزر کنم؟

فریز کردن قهوه فرایند کهنگی را متوقف می‌کند و برای نگهداری طولان‌مدت مناسب است. البته برای نگهداری قهوه در فریزر باید نکاتی را در نظر داشته باشید. ابتدا باید دانه را در ظرف مقاوم در برابر رطوبت و دارای قفل هوا نگهداری کنید؛ بلور یخ می‌تواند قهوه را خراب کند. قبل از باز کردن ظرف، اجازه دهید دمای ظرف تا دمای محیط کاهش پیدا کند.
بهتر است قهوه را در بسته‌بندی‌ها و حجم‌ها کم فریز کنید تا تکرار فرایند انجماد از کیفیت قهوه کم نکند. انجماد مکرر موجب ترکیدگی و خشکی دانه می‌شود. حتی زمانی که به درستی دانه به درستی منجمد شود نیز با گذر زمان عطر خود را در فریزر از دست می‌دهد. به همین دلیل فریز کردن برای مدت زمان کوتاه تا متوسط مناسب است. اما برای مصرف روزانه، بهتر است از ظرف دارای قفل هوا استفاده کنید.

نویسنده: نجمه نظری